Uhud savaşını anlamak için Kureyş’in Öfkesi, Abbas’ın Mektubu, Hz. Hamza’nın Şehit Edilmesi, Fakat Dünyalık Peşine Düşünce, Ölülere Saldırı, Hezimetten Zafere, Hicretin Üçüncü Yılı Olaylarını ele alacağız.
a) Kureyş’in Öfkesi
Kureyşliler, Bedir harbinde yedikleri ağır darbenin öcünü almak sevdasından bir an bile vazgeçmediler. Ebu Süfyan, Kureyş’in başı olmuştu. Çöldeki kabilelerden 2.000 asker topladılar. Buna Mekkeliler de katıldı, böylece 3.000 kişilik bir ordu kuruldu.
Orduda 700 zırhlı süvari, 200 at, 3.000 deve vardı. Başta Hind olmak üzere kadınlar da orduya katıldılar. Ordu giderken Ebva köyüne vardı.
Bazıları burada medfun olan Hz. Peygamber’in annesi Amine’nin mezarını eşmek adiliğini düşündüler, fakat kötü bir adet olur diye bazıları buna mani oldu.
b) Abbas’ın Mektubu
Hz. Peygamber’in amcası Abbas henüz Müslüman olmamıştı. Fakat kardeşinin oğlunu seviyordu. Kureyş’in Medine’ye yürüdüğü haberini Medine’ye ulaştırdı. Hz. Peygamber mektubu alınca istişare yaptı. Düşman Medine kenarına gerçekten yaklaşmıştı.
Bazı Ashab-ı Kiram, şehri içeriden müdafaa edelim, diyordu. Gençler ise düşmanla dışarıda karşılaşmak istiyorlardı. Neticede bu görüş kabul edildi.
Cuma namazından sonra Medine’den çıktılar. Kureyş Uhud dağında karargahını kurmuştu. Müslümanlar da oraya hareket ettiler. Müslümanlar 1000 kişiydi. Münafıkların reisi Abdullah 300 kadar adamiyle geri dönünce Müslümanlar 700 nefer kaldılar.
Müslümanlar Uhud’a vardıklarında müşrikleri orada yerleşmiş buldular. Bunun üzerine arkalarını Uhud dağına vererek Medine’ye karşı saf aldılar.
Düşmanın cephe gerisinden saldırısını önlemek için Hz. Peygamber sol taraftaki dağın boğazını beklemek üzere 50 nefer bıraktı ve bunlara: “Düşman ister galip, ister mağlup olsun, benden emir almadıkça buradan asla ayrılmayacaksınız, düşman süvarisi gelirse atlarına ok atın, çünkü at oku yedi mi ilerlemez!” diye sıkı sıkı tembih etti.
Düşmanın sağ kanadında Halid, sol kanadına Ebu Cehil’in oğlu İkrime, süvarilerin başında Safvan bulunuyordu. Kadınlar def çalarak askerleri kızıştırıyorlardı.
Harb mübareze ile başladı. Hz. Ali ve Hz. Hamza hasımlarını yere serdiler. Ebu Dücane de emsalsiz kahramanlıklar gösterdi. Kureyşliler, Bedir’in öcünü almak için var kuvvetleriyle saldırıyorlardı.
c) Hz. Hamza’nın Şehit Edilmesi
Ebu Süfyan’ın karısı Hind, Bedir’de babası öldüğünden onun intikamını almak için Vahşi namında bir zenciye külliyetli para va’dederek Hz. Hamza’yı öldürmesini tembih etmişti. Vahşi, Hz. Hamza’nın erkekçe karşısına çıkmaya korktuğundan bir pusuya yattı. Habeş usulü ok atarak onu karnından yaralayıp şehit etti. Çok şiddetlenen harb Müslümanların lehine dönmüştü.
Düşman safları bozulmuş kadınlar dağa doğru kaçmaya başlamışlardı. Hz. Peygamber ordusunu öyle tertib etmişti ki, düşman süvarisine karşı duracak süvarisi yokken, süvari hücum edebilecek yalnız bir yer kalmıştı, orayı da okçularla kapatmıştı ve onlara buradan asla ayrılmamalarını tembih etmişti. Bu sayede de ilk anda zafer kazanmıştı.
d) Fakat Dünyalık Peşine Düşünce
Fakat burada bazıları gaflete düştüler. Düşmanı takip edecek yerde ganimet toplamaya koyuldular. Okçular da, düşman nasıl olsa bozuldu diyerek yerlerini bıraktılar.
Bunu fırsat bilen Halid, süvarisiyle hücum etti. Müslümanların içine daldı. Bunu gören müşrikler tekrar hücuma geçtiler. İki hücum arasında kalan Müslümanlar neye uğradıklarını bilemediler, bir kargaşalık başladı.
Bir ara Hz. Peygamber’in şehit edildiği duyuldu. Müslümanlar da çok şaşırdılar, ümitsizliğe düştüler. Bir grup Müslüman Hz. Peygamber’in etrafına halka olmuştu. O’nu koruyorlardı. Yapılan saldırılar sırasında Hz. Peygamber’in zırhı yanağına batmış, mübarek dişi kırılmıştı. O büyük Peygamber düşmanın attığı ok yağmuru altında bile metanetini kaybetmiyor:
– Ya Rab, kavmimi affet, çünkü onlar ne yaptıklarını bilmiyorlar, diye dua ediyordu.
Müslümanlar çok zor duruma düşmüşlerdi. Ümmü Umare denen Nesibe Hatun Müslümanlara su dağıtıyordu. Bu zor durumda kalınca su kabını elinden bıraktı ve bir kılıç alarak Hz. Peygamber’i korumaya başladı. Hücum edenlerden birini atından düşürdü, yere yuvarladı.
Hz. Peygamber yanındakilerle bir tepeye çıktı. Ebu Süfyan, “Muhammed aranızda mı?” diye seslendi. “Ebu Bekir ve Ömer orada mı?” diye sordu. Bir cevap alamayınca, “Demek bunların hepsi ölmüş” diye söylendi. Bunun üzerine Ömer:
– Bunların hepsi sağdır ve buradadır, diye haykırdı.
Ebu Süfyan:
– Muharebe nöbetledir, bugün Bedir’in karşılığıdır, dedi.
e) Ölülere Saldırı
Kureyş kadınları, bu harbde insanlığa asla sığmayan vahşice hareketlerde bulunmuşlar, şehit düşen Müslümanların burunlarını, kulaklarını keserek gerdanlık gibi boyunlarına asmışlardır.
Hatta Ebu Süfyan’ın karısı Hind, Hz. Hamza’nın göğsünü deşerek onun ciğerini dişlemiştir. Tarihte ona “İnsan ciğeri yiyen kadın” denir.
Uhud Harbi’ne Müslüman kadınlar da katılmıştı. Fakat bunlar askere su dağıtmak, yaralı sarmak gibi insani vazifeler görmüşlerdir. Uhud Harbi’nde Müslümanlar 70 şehit verdiler.
Büyük bir üzüntü içinde Medine’ye döndüler. Fakat buna kendileri sebebiyet vermişler, Hz. Peygamber’in emirlerini dinlememişlerdi. Medine’deki Yahudiler ve münafıklar bu mağlubiyete sevinmişlerdi.
Bu, Hz. Peygamber’e ağır geldi. Yaralı ve yorgun olduğu halde düşmanı takip etmeye karar verdi. Müslümanların zayıf düşmediğini hem Yahudilere hem müşriklere göstermek bakımından bu karar mühimdir. 16 Şevval, harbin ertesi pazar günü münadi haykırarak Müslümanları takibe çağırdı.
f) Hezimetten Zafere
Mekkeliler Uhud’dan çekilmişler, Revha’ya gelmişlerdi. Hz. Peygamber arkalarından bir gözcü göndermiş, “Git bak, eğer develere biniyorlarsa Mekke’ye gidiyorlar, yok atlara biniyorlarsa Medine’ye saldıracaklar demektir” dedi.
Haberci develere bindiklerini söyledi. Fakat Mekkeliler’de bir tereddüt vardı, kimisi geri dönmek istiyordu.
Hz. Peygamber bunu haber aldığından sancağı Hz. Ali’ye vererek düşmanı takibe yolladı ve Hamrau’l-Esed’e kadar geldi.
Orada üç gece söndürmeksizin ateş yakarak tereddüt içinde olan düşmana karşı kuvvetli ve kalabalık olduklarını gösterdi.
Ebu Süfyan, tekrar bir çatışmaya girmekten kaçındı. Müslümanlar Uhud’da mağlup olmuşken böylece galip duruma geçtiler.
g) Hicretin Üçüncü Yılı Olayları
Hz. Ali’nin oğlu Hz. Hasan dünyaya geldi.Hz. Peygamber Ömer’in kızı Hafsa ile evlendi. Hz. Osman’ın birinci zevcesi Rukiyye vefat ettiğinden, yine Peygamberimiz’in kızı Ümmü Gülsüm ile evlendi.
Böylece Peygamber Hulefa-i Raşidin’den ikisine kız verdi, ikisinin de kızı ile evlenerek sıhriyet bağları kurdu.
Hz. Peygamber’in zevcelerinin adları şöyledir: Hatice, Sevde, Aişe, Hafsa, Huzeyme kızı Zeynep, Ümmü Seleme, Cahş kızı Zeynep, Ümmü Habibe (Ebu Süfyan’ın kızı), Cüveyriye, Safiyye (Yahudi asıllı), Meymune.
